Het terrein van Business Centre Treeport (BCT) beslaat aan de Nederlandse zijde 54 hectare. Hiervan wordt 12 hectare ingericht als groen- en natuurgebied met onder meer wadi's, bomen, wandelpaden, vaste planten en bloemen- en kruidenmengsels. Eén onderdeel hiervan is een zaadgaard, een opstand met bomen en planten die genetisch hoogwaardig zaad leveren voor boomkwekerijen. Voor advies en inrichting wordt gebruikgemaakt van de werkgroep Agrobiodiversiteit van de Coöperatieve Vereniging Treeport Zundert.

Aan de werkgroep Agrobiodiversiteit nemen onder andere boomkweker Jolanda van Hasselt en ontwerper Joyce Oomen van BloomingBusiness deel. In verband met de vele nieuwe bedrijfspanden in en om Zundert is besloten om de aanleg van het groen te laten begeleiden door de werkgroep, met adviezen en plannen die mede gericht zijn op de biodiversiteit. Een van de pilots van deze werkgroep is de groeninrichting van het BCT-terrein.

Veilig verkeer en toch groen

Remco van Dessel is projectleider van de gebiedsontwikkeling en lid van het BCT-team: 'Wij kijken functioneel naar hoe de openbare ruimte eruit moet zien en waar die aan moet voldoen zodat het bedrijventerrein kan functioneren. Dan heb ik het over de mobiliteitsassen waarlangs vrachtwagens, voetgangers en fietsers zich verplaatsen. Vervolgens blijven er als het ware groene ruimtes over. Voor de inrichting daarvan kun je een stedenbouwkundige in de arm nemen, maar wij hebben voor de werkgroep gekozen, om uiteindelijk een etalage voor de sector te creëren. De voorstellen van de werkgroep worden getoetst door specialisten op het gebied van de inrichting van de openbare ruimte, onder andere ecologen. Zo blijft er een goede balans tussen een functioneel bedrijventerrein en een optimale presentatie van de sector.'

De inrichting van het terrein is inmiddels gestart. Een deel van de werkzaamheden moet wachten tot alle grote bouwwerkzaamheden afgerond zijn, zodat de groeninrichting duurzaam gerealiseerd kan worden. 'We willen niet dat het groen lijdt onder de bouwactiviteiten die nog plaatsvinden', zegt Chantal van Kuyck, algemeen directeur van BCT. 'We verwachten dat we over een jaar of twee, drie klaar zijn.'

Zaadgaard en gevelbekleding

Deelprojecten die al gestart of gerealiseerd zijn, zijn de aanleg van de zaadgaard en van een bufferstrook langs de watergangen. Van Kuyck: 'Het gebouw dat als eerste klaar was, het distributiecentrum DC Hazeldonk, is inmiddels uitgerust met groene gevelbekleding van Hedera, Lonicera, jasmijn en Wisteria. Rondom het pand zijn onder meer op GrootGroenPlus gekeurde nieuwigheden geplant, en onder een van de windmolens is de aanplant inmiddels ook voltooid.'

Van Hasselt zegt namens de werkgroep Agrobiodiversiteit: 'Dit terrein biedt onze boomkwekerijsector een uitgelezen kans om het in één keer goed te doen. We begrijpen dat er mensen zijn die het graag snel groen en weelderig willen zien. Wij vinden echter dat je bij een te vroege start heel veel kosten maakt zonder een optimaal resultaat. We willen geen fouten maken en kunnen ons die ook niet veroorloven. We planten pas aan wanneer de grondomstandigheden goed zijn. En een van onze eisen was dat er een bodemonderzoek wordt uitgevoerd.'

Van Hasselt streeft naar een zo natuurlijk mogelijke uitstraling. Dat lukt niet overal, want de plannen voor een groene invulling schuren soms met die voor een functionele inrichting. Zo bleek de aanplant van bomen met een volle kroon niet haalbaar vanwege het vrachtverkeer. 'Joyce Oomen maakt geweldige plannen waarin de natuurlijke uitstraling van het gebied naar voren komt, ondanks de functie van bedrijvenpark met grote gebouwen. We hebben het groen laten verankeren in het bestemmingsplan. Onze keuze om zoveel hectares niet te besteden aan pakhuizen, maar aan de natuur, is volgens mij de beste boodschap die we kunnen afgeven. Dan moet het er wel fantastisch uitzien, en dat gaat voor mij hand in hand met biodiversiteitsbevordering.'

Bredere blik

Oomen van BloomingBusiness is een van de 175 leden van Treeport en heeft haar bedrijf gevestigd in Breda. Ook maakt zij deel uit van de werkgroep Agrobiodiversiteit. 'De meeste industrieterreinen zien er zo'n beetje hetzelfde uit. Wij zien hier een kans om het heel anders te doen en meteen ook onze sector te vertegenwoordigen. We hebben een gezamenlijk doel: de boomteeltsector met andere ogen naar zichzelf laten kijken, met een bredere blik dan alleen het eigen product. Het terrein wordt een toonzaal voor onze producten. We laten zien hoe mooi het is als we verschillende branches combineren, zoals bomen, heesters, grassen en vaste planten. Daarbij wordt rekening gehouden met het inheemse - in enige mate, maar dit speelt wel een rol. Als werkgroep staan wij vooral voor biodiversiteit. Anno 2024 moet beplanting niet alleen voor ons als mens bestemd zijn. Het is een taak voor ons als sector om dat hier te laten zien, als een mooi geheel waarin drie clusters in elkaar overvloeien.'

Met clusters doelt Oomen - die onder andere verantwoordelijk is voor beplantingsontwerpen in De Efteling - op bomen, struiken en bloemen. 'In de keuze van bomen nemen we de biodiversiteit al mee. In het ontwerp is een robuuste groene wolk opgenomen, die de clusters langs de hele hoofdas mooi aan elkaar rijgt. Deze groene wolk is van het begin tot het einde van het seizoen als het ware een snoeptrommel voor insecten. En in de koude maanden is het een mooie schuilplaats, omdat we het terrein niet kort maaien en niet opruimen. De kleuren van de bloemen lopen mooi in elkaar over en komen langs de hele hoofdas in repeterende delen terug. Het krijgt een rustige, chique uitstraling met karakter. Ook de buitenruimte bij het kenniscentrum Rootz nemen we hierbij mee.'

Wadi van 2 hectare

De groenaankleding is verdeeld in zes fases, onder meer de hoofdas, daar waar het vrachtverkeer het terrein op rijdt. Het is zodanig ontworpen dat vrachtwagens in de toekomst een groene omgeving binnenrijden. Daarnaast komt er een wadi van maar liefst 2 hectare groot. Dit gebied wordt als een parkachtige omgeving ingericht, met de focus op biodiversiteit en leefbaarheid. Het terrein is bereikbaar voor iedereen die een mooie wandeling of fietstocht wil maken. Voor kinderen is er een blotevoetenpad en er is een picknickplek; het is kortom een bezoekje waard. 'Er zijn geen speeltoestellen', benadrukt Van Hasselt. 'Alleen natuurlijke elementen om je mee te vermaken.'

Bij de sortimentskeuze kijkt de werkgroep allereerst naar de toegevoegde waarde voor het gebied en naar manieren om de biodiversiteit zo breed mogelijk te maken. Tegelijkertijd moet het geen lappendeken worden en is rust in de ontwerpen belangrijk. Van Hasselt: 'Om de sector te ondersteunen, proberen we ook zoveel mogelijk inheems autochtoon materiaal te gebruiken. Voor struiken is dat gemakkelijker in te vullen dan voor bomen, maar we streven wel naar zoveel mogelijk natuurlijke groei - al zullen er ook zeker cultivars geplant worden.'

Als zaaigoed koos het BCT op advies van de werkgroep voor twee verschillende mengsels, een Treeport-mengsel en een mengsel van het Bijenlandschap. Het eigen eenjarige Treeport-mengsel is ooit ontwikkeld om boomkwekers te stimuleren lege percelen hiermee in te zaaien. Bijenlandschap West-Brabant motiveert ondernemers om langs de waterloop meerjarige mengsels te gebruiken, omdat deze een groter positief effect hebben op de biodiversiteit. Naar verwachting duurt het nog twee à drie jaar voordat de 12 hectare volledig is ingericht. BCT is een private partij, de (groen)inrichting valt onder de gebiedsontwikkeling onder de regie van Treeport BCT Partners BV. Wanneer deze gereed is, zal het beheer en onderhoud aan de Stichting uitvoering Parkmanagement BCT worden overgedragen.

Bron: Heidi Peters Boom in Business