Een van de belangrijkste problemen waarmee de boomkwekerijsector wordt geconfronteerd is het tekort aan personeel. Het vinden van goede medewerkers is een enorme uitdaging. Dat geldt voor dit moment, maar zeker ook voor de toekomst. Worden er nu en de komende jaren andere eisen gesteld aan de medewerkers? Worden er andere eisen gesteld aan werkgevers? Hoe zien we de ideale medewerker en hoe halen we die als bedrijf zo efficiënt mogelijk binnen? De KwekersBode sprak hier over met twee deelnemers, elk met hun eigen specifieke visie: Ergon Kwekerij en Accountantskantoor aaff.

aaff: focus op duurzaamheid

Sinds 15 januari gaan Alfa Accountants en Adviseurs en ABAB samen door het leven onder de naam aaff. De organisatie telt nu 2000 collega’s, verspreid over 50 kantoren in Nederland. De nieuwe organisatie kent geen partnerstructuur. De aandelen zijn in handen van de tweeduizend medewerkers. Duurzaamheid staat hoog in het vaandel. Niet voor niets is een B Corp certificering toegekend. Dat betekent dat het bedrijf gecertificeerd is op het gebied van de sociale en milieu-impact. Bouwen aan cijfers gebeurt groen: met duurzaamheidsadviezen voor de klanten. De specialisten helpen ondernemers de impact van duurzaamheidsvraagstukken op hun bedrijf te duiden en de kansen die de transitie biedt te grijpen. Zowel Alfa als ABAB waren al goed ingevoerd in de agrarische sector, ook in West-Brabant. Ook aaff ziet het personeelsbeleid als een steeds belangrijkere factor in de bedrijfsvoering. Hier over sprak De KwekersBode met adviseur Frans van Wanrooij.

“Elke ondernemer weet dat hij zijn eigen bedrijf goed moet verkopen aan de doelgroepen waarmee hij te maken heeft”, zegt Frans van Wanrooij. Aan de afnemers wil de ondernemer graag zijn producten of diensten afzetten, met de bank wil hij graag een goede relatie en geld als het nodig is, ook daar zal de ondernemer zijn plannen aan moeten ‘verkopen’. En dan is er nog die belangrijke groep waar iedereen in de sector om staat te springen: de werknemer. Als er één groep is waar je je bedrijf aan moet verkopen, dan is het wel die (potentiële) werknemer.” Het eisenplaatje van de werknemer is veranderd. Elke leeftijdscategorie heeft zijn eigen wensen. De categorie 40- tot 50-jarigen gaat het vooral om het salarisstrookje en erkenning. De 30- tot 40 jaren gaan vooral voor carrière en ontwikkelingsmogelijkheden. De 20- en 30-jarigen hebben hele andere eisen. “Deze groep kijkt veel meer naar het totaalplaatje” zegt Frans. “Hun eigen ‘ik’ staat meer centraal, er wordt sneller van baan verwisseld en er is de vraag om Me-time. Dat betekent dat ik als werkgever niet meer dezelfde insteek kan gebruiken als tien jaar geleden. Natuurlijk is het uurloon belangrijk, maar de moderne werknemer vraagt meer. Hij/zij wil nadrukkelijk niet alleen als werknemer gezien worden, maar ook als mens. Dit geldt overigens voor alle categorieën. Als de afstand tussen werkgever en werknemer te groot is, dan zul je zien dat het ‘commitment’ vermindert of verdwijnt. En die betrokkenheid, die mede tot stand komt door het gewaardeerd voelen, is onmisbaar voor een goede werksfeer en goede arbeidsprestaties. Aandacht hebben voor je medewerkers betekent ook een complimentje op z’n tijd, een felicitatie bij een verjaardag, of die kop erwtensoep als met koud weer buiten hard is gewerkt. Het zijn vaak de kleine dingen die het ‘m doen.”

Goed personeelsbeleid is zowel zakelijk als menselijk. Frans van Wanrooij noemt commitment de rode draad. Je biedt een passende beloning en goede arbeidsvoorwaarden, een goede werksfeer en vooruitzichten, je mag dan ook vragen om die betrokkenheid. “De ondernemer die slaagt doet dat niet omdat hij zelf zo verschrikkelijk goed is, maar door het team om hem heen. Het team waar hij zelf deel van uitmaakt. Dat team wordt steeds belangrijker. Het goede team omvat eigenlijk alle groepen waarmee je in je bedrijfsvoering te maken hebt en dus zeker ook het personeel. Verzamel ze om je heen.”

Samenwerken met een werkontwikkelbedrijf loont!

Ergon Kwekerij uit Eindhoven neemt in de boomkwekerijsector een bijzondere plaats in. Een belangrijk deel van de medewerkers bestaat uit mensen met een ondersteuningsvraag op de arbeidsmarkt. Werk zorgt niet alleen voor brood op de plank. Het betekent nog veel meer. Een baan zorgt dat je nieuwe dingen leert, structuur in je leven krijgt, andere mensen leert kennen én dat je meedoet in de maatschappij. Soms is het lastig om werk te vinden, bijvoorbeeld door een belemmering of lichamelijke beperking of omdat iemand al een tijdje geen baan meer heeft gehad. En dit aspect is bij Ergon in het hele bedrijf verweven. Bij Ergon Kwekerij, een van de werkleerbedrijven van Ergon, bestaat daarover een duidelijke mening: Iedereen heeft recht op passend werk.

Ergon Kwekerij is gespecialiseerd in het leveren van vitaal plantgoed van hoogwaardige kwaliteit en hanteert daarbij een milieubewuste aanpak. Jaarlijks verlaten miljoenen kerngezonde met de hand geknipte stekjes en plantgoed de ‘kraamkamer’, met zorg en precisie geknipt, gestekt en gepot. Het bedrijf is ingesteld op grote volumes en hoge kwaliteit en is flexibel in productiehoeveelheden.

Er komt veel bij kijken om dat te realiseren. Hoe pakt Ergon Kwekerij dat aan?

De KwekersBode vroeg het aan Hans van der Staak, business unitmanager van Ergon Kwekerij. “Wij kennen in onze kwekerij twee typen medewerkers, het kaderpersoneel, ofwel onze begeleiders, en de medewerkers met een ondersteuningsvraag”, zegt Hans van der Staak. “Voor wat het kaderpersoneel betreft, daarvoor zoeken we in eerste instantie naar mensen die beschikken over de nodige empathie en goed met mensen kunnen omgaan. Die eigenschappen zijn essentieel als je bij ons wilt werken. Ze hoeven niet beslist kennis van het boomteeltvak te hebben, al zou dat wel heel fijn zijn, maar daar kunnen we ze in opleiden. De medewerkers met een ondersteuningsvraag op de arbeidsmarkt, onze doelgroep, krijgen we in principe via de vijf gemeenten waarvoor wij de Participatiewet uitvoeren, waaronder de gemeente Eindhoven. Zij komen onder andere uit de bijstandsregeling. Wij kunnen ze een zinvolle invulling van hun dagen bieden door ze te ontwikkelen in vak- en werknemersvaardigheden. Er is natuurlijk een duidelijk verschil met de mensen die in reguliere boomkwekerijen werken. Die kunnen diverse handelingen achter elkaar uitvoeren. Voor onze mensen is dat lastig. Daarom knippen we de diverse taken op. Iedere medewerker doet één bepaalde taak. De een knipt bijvoorbeeld stek, de ander zet het weg. Dat komt de kwaliteit alleen maar ten goede.”

Is er een duidelijk verschil te zien tussen zoals het nu gaat en een aantal jaren geleden en wat voorzie je voor de toekomst?

Hans van der Staak: “We zien bijvoorbeeld en duidelijk verschil bij het kaderpersoneel. Vroeger kon je veel makkelijker aan mensen komen met vakbekwaamheid in de boomteelt, maar kom daar nu maar eens aan. We selecteren nu op de vaardigheid om goed met mensen om te gaan. Het vak leren we ze dan wel. De mens staat bij ons centraal. Doordat onze medewerkers uit de doelgroep via de gemeenten binnenkomen, zijn we ook verplicht verantwoording aan de gemeente(n) af te leggen. We zien dat er meer en andere begeleiding nodig is, omdat deze doelgroep complexer is dan voorheen. Denk aan uitdagingen op meerdere gebieden, zoals psychisch en fysiek. Het is dan ook steeds belangrijker dat het kaderpersoneel die empathische begeleiding kan bieden. Dus wat betreft de toekomst wordt onze taak steeds uitdagender.”

Hans van der Staak ziet ook kansen voor de reguliere boomkwekerijbedrijven, die te kampen hebben met een gebrek aan personeel en dat zijn er steeds meer. “Eigenlijk zou iedere boomkweker op kleine schaal kunnen doen, wat wij doen”, zegt Hans. “Uiteraard hebben deze medewerkers, die dan voor het zogenaamde eenvoudige werk kunnen worden ingezet, extra begeleiding nodig. Maar dat wordt dan weer grotendeels gecompenseerd door de loonsubsidie die je aan kunt vragen. Je krijgt er hele goede en loyale medewerkers voor terug en je kunt andere medewerkers weer inzetten voor moeilijkere klussen. Of het nu gaat om het werken met mensen met een ondersteuningsvraag of in een regulier bedrijf, zeker in deze tijd geldt dat de mens centraal moet staan.”

Namens Vakbeurs GrootGroenPlus: Loïs Lodders, bestuurslid

"Het profileren en in beeld brengen van je bedrijf is een kunst op zich. Deelname aan vakbeurs GGP doet je hier in ieder geval over nadenken en dat is al een belangrijke start."