De boomkwekerijsector bevindt zich midden in een digitale revolutie. Waar vroeger ervaring en vakmanschap de belangrijkste pijlers waren, nemen data en technologie nu een steeds prominentere rol in. Precisielandbouw, met behulp van sensoren, drones en geavanceerde software, maakt het mogelijk om per boom of perceel nauwkeurige beslissingen te nemen over irrigatie, bemesting en gewasbescherming. Deze ontwikkelingen beloven niet alleen een hogere efficiëntie, maar ook een duurzamere teelt. De KwekersBode besloot erin te duiken: wat wordt er momenteel ontwikkeld op het gebied van precisielandbouw en waar zien we al het een en ander in de praktijk?

Onderzoeksprogramma Precisielandbouw 4.0

Wageningen University & Research (WUR) speelt een leidende rol in de ontwikkeling van precisielandbouw binnen de boomkwekerijsector. Hun onderzoeksprogramma ‘Precisielandbouw 4.0’ richt zich op het integreren van geavanceerde technologieën zoals GPS, sensoren en drones om gewasbeheer te optimaliseren. Hierdoor kunnen kwekers op plantniveau beslissingen nemen, wat leidt tot efficiënter gebruik van hulpbronnen en duurzamere teeltpraktijken.  

WUR-expert Corné Kempenaar: “Precisielandbouw biedt de mogelijkheid om met minder middelen meer te produceren, wat essentieel is voor een duurzame toekomst van de landbouw.” Door het combineren van traditionele kennis met moderne technologie kunnen kwekers beter inspelen op de specifieke behoeften van hun gewassen en de bodemgesteldheid van hun percelen. WUR’s onderzoek benadrukt dat het gebruik van precisietechnieken, zoals bodemscans en sensoren, niet alleen de efficiëntie verhoogt, maar ook bijdraagt aan de duurzaamheid van de teelt. Door nauwkeurige data-analyse kunnen kwekers gerichte acties ondernemen, zoals het aanpassen van irrigatieschema’s of het tijdig detecteren van ziektes, wat leidt tot een gezondere en productievere teelt. De samenwerking tussen kennisinstellingen zoals WUR en bedrijven zoals Syngenta illustreert de kracht van integratie van wetenschap en praktijk. Door gezamenlijk te investeren in onderzoek en technologie kunnen zij de boomkwekerijsector helpen om efficiënter, duurzamer en toekomstbestendiger te worden. 

INTERRA® Scan als hulpmiddel voor teelt in volle grond

Maurice Kok, crop advisor bij Syngenta Crop Protection, is met name erg te spreken over de INTERRA® Scan als essentieel hulpmiddel voor telers in de sierteelt en boomkwekerij. Deze geavanceerde bodemscantechnologie biedt diepgaande inzichten in de bodemgesteldheid, waaronder parameters zoals pH, organische stof, nutriënten en waterhoudend vermogen. Met meer dan 800 meetpunten per hectare helpt de scan kwekers om variaties binnen hun percelen nauwkeurig in kaart te brengen.

Kok legt uit: “Met de INTERRA® Scan kun je nauwkeurig de variatie van de bodem in kaart brengen, zoals macro-/micro-nutriënten, organische stof en beschikbaar water. Hierdoor krijg je alle gegevens die nodig zijn om op lange termijn de gezondheid van de bodem te optimaliseren.”Door deze gedetailleerde bodemdata kunnen telers gerichte maatregelen nemen, zoals het variabel toepassen van bemesting en het selecteren van geschikte boomsoorten voor specifieke bodemomstandigheden. Dit leidt niet alleen tot een efficiënter gebruik van middelen, maar ook tot een duurzamere en gezondere teeltpraktijk. 

Log & Solve dashboard voor substraat

Waar INTERRA® Scan zich richt op de bodemanalyse, focust Log & Solve zich op substraat. Log & Solve, oorspronkelijk ontwikkeld door Klasmann-Deilmann en sinds november 2024 in handen van 30MHz uit Rotterdam, heeft zich gevestigd als een toonaangevend digitaal platform voor teeltregistratie en gewasbeheer. Log & Solve biedt kwekers een uitgebreid dashboard waarop diverse teeltgegevens worden verzameld en geanalyseerd. Van sensormetingen tot lab-analyses en teelthandelingen; het platform stelt gebruikers in staat om hun teeltprocessen nauwkeurig te monitoren en bij te sturen. Deze datagedreven aanpak leidt tot efficiëntere en duurzamere teeltmethoden.

Gerard Flinterman, die het Log & Solve-team leidt, benadrukt hoe belangrijk dit is: “In de afgelopen periode is duidelijk geworden dat leveringszekerheid de belangrijkste waarde is voor telers en kwekers. Dat betekent betrouwbaar, op tijd en van de juiste kwaliteit. Aan de hand van het teeltregistratieprogramma kunnen de gebruikers hun teelt nog meer sturen op leveringszekerheid.” 

Praktijkvoorbeeld: Mabo Boomkwekerijen en data-gedreven teelt

Mabo Boomkwekerijen, gevestigd in Randwijk, is een pionier op het gebied van precisielandbouw. Onder leiding van Niels Mauritz, die samen met zijn vader het bedrijf runt, wordt technologie ingezet om de bodemgezondheid te monitoren en te verbeteren. Niels Mauritz benadrukt het belang van bodemscans om inzicht te krijgen in de samenstelling van de bodem. Hoewel traditionele kennis waardevol blijft, dienen de data ter onderbouwing van het gevoel van de kweker. “Mijn gevoel onderbouwd met data,” vat hij samen.

Mabo Boomkwekerijen maakt gebruik van sensoren, zoals die van Aquafeed, om de zuigspanning van de bodem te meten. Deze gegevens worden gebruikt om taakkaarten op te stellen voor het uitrijden van compost en stalmest, wat een nauwkeurige en efficiënte bemesting mogelijk maakt. “Je moet even vooruit plannen,” merkt Niels op, aangezien de verwerking van scans enkele weken duurt. Een concreet voorbeeld van deze aanpak is het variabel toedienen van compost op basis van de gescande bodemdata. In gebieden met een laag organisch stofgehalte werd meer compost toegepast om de bodemkwaliteit te verbeteren. “We hebben maar 20 ton gestrooid per hectare. Waar organisch stofgehalte laag was, hebben we best wel een serieuze variatie aangebracht,” vertelt Sven van Kalkeren, werkzaam in opdracht van Niels Mauritz bij Mabo Boomkwekerijen. Daarnaast worden de bodemkaarten gebruikt om te bepalen welke boomsoorten het beste op specifieke delen van het perceel kunnen worden geplant, rekening houdend met factoren zoals bodemzwaarte en vochtigheid. Hoewel de inzet van drones en geavanceerde sensoren potentie biedt, erkent Niels dat de diversiteit aan boomsoorten binnen hun kwekerij het lastig maakt om volledig data-gedreven te werken. “Als je 150 soorten hebt, moet je dus 150 sensoren hebben om alles specifiek aan te kunnen sturen met data,” legt Niels uit. Desondanks voorziet hij dat de rol van data en technologie in de toekomst zal toenemen, met als doel een gezondere en duurzamere teelt te realiseren.

Sven van Kalkeren ziet een groeiende rol voor precisielandbouw in de toekomst, vooral gezien de steeds striktere mestwetgeving en de noodzaak om efficiënter met hulpbronnen om te gaan. “De grond is de basis, zeg ik altijd. Dus daar moet je voor die vijf jaar die een teeltperiode duurt, en dat kan dus, wat mee doen,” benadrukt hij. “Daar heb je gewoon precisielandbouw nodig. En de mogelijkheden worden steeds beter”. 

Data en technologie in de boomkwekerij: hét toekomstbeeld?

De integratie van data en technologie in de boomkwekerij is geen tijdelijke trend, maar een blijvende ontwikkeling. Betekent dit dat er straks alleen nog maar ruimte is voor precisielandbouw? Waarschijnlijk niet. Kwekers die zich openstellen voor innovatie en bereid zijn te investeren in kennis en middelen, kunnen in het voordeel zijn als het gaat om uitdagingen van de toekomst. Door een slimme combinatie van traditionele expertise en moderne technologie kunnen zij hun bedrijf versterken en bijdragen aan een duurzamere sector. Tegelijkertijd is het natuurlijk niet de enige manier. Deze integratie van technologie in de boomkwekerijsector toont vooral aan dat innovatie en duurzaamheid hand in hand kunnen gaan. Mabo Boomkwekerijen is een voorbeeld van hoe traditionele kennis gecombineerd met moderne technologie kan leiden tot een toekomstbestendige en efficiënte teelt.