De oproep behoort tot de reactie van LTO Nederland op het concept van het 8e Actieprogramma Nitraatrichtlijn (APN). Het 8e APN zal lopen vanaf 2026, met als doel om stikstof- en fosfaatverliezen uit de land- en tuinbouw naar grond- en oppervlaktewater te verminderen.

In het concept-APN staat dat de overheid de teelt van een rustgewas één keer per drie jaar verplicht wil stellen op zand- en lössgrond. Bedrijven met meerjarige teelten, zoals de boomkwekerij en fruitteelt, komen dan echter in de knel. Een deel van de percelen zijn namelijk in gebruik in een rotatieschema met andere grondgebruikers (met name boeren). Ook is lengte van een teelt in de boomkwekerij niet altijd vooraf aan te geven; dit hangt af van weersomstandigheden en afzetontwikkelingen.

Om deze redenen moeten boomkwekerijgewassen worden uitgezonderd van het verplichte rustgewas. Als hier reeds uitzonderingen voor gelden, dan moeten deze behouden blijven. LTO pleit ook voor uitzondering van kleine groentegewassen, bloemkwekerijgewassen en snij-, bes- en trekheesters.

Een verplichting van 1:3 rustgewassen heeft volgens LTO een grote invloed op de bedrijfsvoering en het verdienvermogen van agrarische ondernemers op zand- en lössgrond. LTO roept daarom LVVN ook op om de economische impact zorgvuldig af te wegen tegen de milieuwinst: in welke mate leidt een aangescherpte gewasrotatie daadwerkelijk tot verbetering van de waterkwaliteit?

Niet-uitspoelingsgevoelig

Beschouw de meerjarige teelten, eenjarige en tweejarige zaai-zomerbloemen in onze sector juist als rustgewassen: hiervoor pleit LTO Bomen, Vaste planten en Zomerbloemen al een paar jaar. Omdat boomkwekerijgewassen bij de invoering van het gebruiksnormenstelsel al zijn beschouwd als niet-uitspoelingsgevoelig. De vakgroep is nu met LVVN in overleg over de onderbouwing van dit verzoek met uitspoelingsgegevens uit de praktijk. Dit is één van de uitkomsten van het werkbezoek afgelopen juni aan de sector.

Voor de bloemkwekerijgewassen geldt dat de teelt vergelijkbaar is met die van blauw maanzaad en karwijzaad, die wel vermeld staan op de lijst rustgewassen. De zaai-zomerbloemen zijn vaak lange gewassen die diep wortelen. Van zo’n gewas worden alleen de bloemen geoogst. De rest van het gewas blijft als organische stof op het perceel achter wat goed is voor de bodemkwaliteit.

Bron: LTO Bomen, Vaste Planten en Zomerbloemen: Anneke van Dijk en Arno Engels